Ung thư tuyến tụy mặc dù là một loại ung thư không phổ biến nhưng nó xếp thứ 5 trong danh sách các nguyên nhân gây tử vong thường gặp do ung thư và là 1 trong 10 bệnh ung thư chết người hàng đầu trên toàn thế giới, chỉ 8,5% số người sống sót sau 5 năm kể từ khi được chẩn đoán.
1. Khái quát chung về tuyến tụy
Có thể nhiều người chưa từng nghĩ tới tuyến tụy – một bộ phận giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và chuyển đổi nó thành năng lượng. Tuyến tụy nằm giữa dạ dày, gan và ruột, chỉ dài 10 – 15cm, có hình dạng như con nòng nọc.
Tuyến tụy sản xuất insulin và điều chỉnh hormone của cơ thể, từ đó duy trì nồng độ glucose (đường trong máu).
2. Nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tụy
Thông thường, rất khó để nhận định chính xác các yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư tuyến tụy, tuy nhiên có những yếu tố khiến tỷ lệ phát triển ung thư tuyến tụy tăng cao như:
- Hút thuốc, sử dụng nhiều rượu bia
- Tiền sử bệnh đái tháo đường
- Bệnh béo phì
- Tiêu thụ nhiều đồ uống có đường
- Viêm tụy mạn tính hoặc viêm tuyến tụy
- Người cao tuổi (đặc biệt trên 60 tuổi)
Tiền sử bệnh lý của gia đình là một yếu tố ảnh hưởng đến xác suất phát triển ung thư tuyến tụy. Nếu gia đình có người thân đã từng mắc phải các bệnh như ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư đại tràng, ung thư dạ dày thì nguy cơ ung thư tuyến tụy thông qua các gen di truyền là rất cao.
3. Các dấu hiệu của bệnh ung thư tuyến tụy
Nhìn chung, ung thư tuyến tụy không phổ biến, hiếm khi xảy ra nhưng lại là loại ung thư gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Bởi vì ung thư tuyến tụy rất hung hãn, “nó có khả năng lan rộng hoặc di căn tới các cơ quan khác trong cơ thể”, chuyên gia ung thư Neil Woody nói.
Một điều đáng buồn là ung thư tuyến tụy ngày càng được phát hiện nhiều hơn. Hơn 10 năm qua, cứ mỗi năm số lượng người mắc bệnh ung thư tuyến tụy tăng lên 5%. Con số này chắc chắn sẽ không dừng lại vì căn bệnh này liên quan đến lối sống, đại dịch béo phì và tiểu đường – những yếu tố chính gây nên bệnh ung thư tuyến tụy đang lan rộng khắp thế giới.
Ung thư tuyến tụy khó phát hiện sớm vì có nhiều triệu chứng giống như những căn bệnh mãn tính khác. Nhiều người chỉ phát hiện ung thư tuyến tụy khi bệnh đã di căn đến các cơ quan khác. Tuy nhiên, bạn nên để ý 1 vài những cảnh báo từ cơ thể:
Bệnh tiểu đường: Những người không có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường (tiền sử gia đình, chế độ dinh dưỡng tốt, cân nặng hợp lý) nhưng bỗng dưng mắc bệnh tiểu đường. Hoặc những người bị tiểu đường vốn được kiểm soát tốt, bỗng nhiên đường huyết tăng cao, chắc chắn là do tuyến tụy gặp vấn đề.
Đau bụng: Tuyến tụy nằm gần trung khu mạch máu và dây thần kinh, hay còn gọi là đám rối dương. Khi cơ quan này gặp vấn đề bạn sẽ bị đau bụng hoặc đau lưng.
Xuất hiện cục máu đông không rõ nguyên nhân (Huyết khối tĩnh mạch): Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này chưa được xác định nhưng người ta tin rằng các tế bào ung thư làm giảm lượng protein trong cơ thể sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông. Những người bỗng dưng xuất hiện các cục máu đông không rõ nguyên nhân cần phải thực hiện tầm soát ung thư hoặc tới gặp bác sỹ để kiểm tra tuyến tụy.
Tiêu chảy và phân nổi: Tuyến tụy không chỉ tạo ra insulin mà còn sản sinh ra các enzyme tuyến tụy giúp phân giải chất béo, nếu có sự tắc nghẽn trong việc sản xuất các enzyme này, ví dụ như một khối u phát triển trong tuyến tụy thì các chất béo sẽ không được phân giải. Đây chính là nguyên nhân cho phân có mùi hôi và trôi nổi trong bồn cầu. Tình trạng này cũng xuất hiện sau khi bạn ăn quá nhiều chất béo trong bữa ăn.
Vàng da: Tuyến tụy nằm gần gan, tạo ra mật, nếu một khối u ngăn cản hoạt động tiết mật của tuyến tụy, lượng bilirubin trong cơ thể không được phân giải tăng cao sẽ gây vàng da. Đây là điều thường thấy nhất ở trong mắt, chất này khiến cơ thể ngứa ngáy, phân có màu sáng và nước tiểu sẫm màu.
Giảm cân không rõ nguyên nhân và thay đổi khẩu phần ăn: Nếu bạn cảm thấy ăn không ngon hoặc cảm thấy no sau khi ăn rất ít, đây cũng có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tụy. Vì tuyến tụy nằm ngay gần ruột non, gần phần đầu ruột non. Khi tuyến tụy có một khối u xuất hiện, có thể khiến cho thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn, bị đẩy lại hoặc không đi vào ruột non như trước.
Nếu bạn nhận thấy các biểu hiện nêu trên của ung thư tuyến tụy, bạn nên đi khám để thực hiện các xét nghiệm cần thiết giúp phát hiện bệnh. Ung thư tuyến tụy nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sẽ cao hơn việc điều trị ở giai đoạn muộn.
Nguồn: Ban biên tập NAVITA