Trong nhịp sống hối hả của cuộc sống hiện đại, bệnh viêm đại tràng ngày càng trở nên phổ biến hơn và bệnh khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Triệu chứng:
Bệnh đại tràng có thể gây hiện tượng viêm, loét và rối loạn chức năng của đại tràng và dễ bị tái phát trở thành viêm đại tràng mạn tính, gây nguy cơ ung thư đại tràng cao.
Bởi vậy, việc phát hiện sớm và hiểu biết về những triệu chứng hay các nguyên nhân để phòng tránh bệnh là vô cùng quan trọng.
Nguyên nhân:
Viêm đại tràng do amip (lị amip): Bệnh lây truyền theo đường tiêu hóa. Bệnh nhân có những triệu chứng đi tiêu phân nhày lẫn máu kèm cảm giác mót rặn và đau bụng quặn từng cơn. Bệnh thường kéo dài và hay tái phát. Chẩn đoán dựa vào xét nghiệm phân để tìm amip, xét nghiệm huyết thanh, nội soi đại tràng sinh thiết có thể thấy được những hình ảnh tổn thương loét đặc hiệu ở đại tràng.
Viêm đại tràng do lao: Thường thứ phát sau lao phổi (50% bệnh nhân lao ruột còn hình ảnh lao khi chụp Xquang phổi). Cũng có thể gặp lao ruột nguyên phát do bệnh nhân bị nhiễm khuẩn lao qua đường ăn uống. Bệnh diễn tiến mạn tính với những triệu chứng nhiễm lao (sốt nhẹ về chiều, mệt mỏi, biếng ăn, thể trạng suy sụp và rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy kéo dài, phân đờm nhớt và có máu). Bệnh có thể diễn tiến gây tắc ruột và lao màng bụng. Chẩn đoán dựa vào xét nghiệm tìm vi khuẩn lao trong phân, nội soi đại tràng sinh thiết cho thấy những hình ảnh tổn thương và tìm tế bào điển hình của lao. Việc điều trị lao ruột cũng phải theo phác đồ điều trị lao chung với các thuốc đặc hiệu như isoniazit, riafampin, pyrazinamid, ethambutol. Khi có biến chứng tắc ruột cần phải phẫu thuật cấp cứu.
Viêm loét đại tràng vô căn: Bệnh không tìm thấy nguyên nhân như vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm hay virut ở đại tràng. Nguyên nhân có thể liên quan đến những rối loạn miễn dịch và xảy ra trên những bệnh nhân bị stress nặng. Bệnh có thể diễn tiến thủng ruột hoặc phình đại tràng và ung thư hóa. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào nội soi đại tràng và sinh thiết. Về điều trị: cần cho bệnh nhân ăn thức ăn dễ tiêu, tránh sữa, dùng các thuốc chống tiêu chảy. Có khi cần sử dụng corticoid và thuốc ức chế miễn dịch nếu bệnh nặng. Khi xảy ra biến chứng xuất huyết ồ ạt, nhiễm độc hoặc thủng đại tràng cần phải mổ cấp cứu.
Bệnh Crohn: là bệnh không rõ nguyên nhân, bệnh xảy ra ở cả ruột non và đại tràng, diễn tiến mạn tính với các triệu chứng tiêu chảy, đau bụng, sốt, đau hố chậu phải, dễ chẩn đoán nhầm với viêm ruột thừa. Bệnh gây ra những tổn thương co thắt, phù nề và xơ hóa gây hẹp lòng ruột dẫn đến tắc ruột, rò ruột, áp-xe và rò cạnh hậu môn.
Ngoài ra, còn gặp một số trường hợp đặc biệt như viêm đại tràng trên bệnh nhân AIDS, do Chlamydia, lậu herpes simplex virut và viêm đại tràng sau xạ trị vùng bụng và chậu. Việc chẩn đoán và điều trị do những nguyên nhân này thường rất khó khăn và phức tạp. Tuy nhiên cũng cần phân biệt với bệnh đại tràng chức năng, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt… là những bệnh chỉ gây rối loạn chức năng đại tràng nhưng không có tổn thương thực thể ở đại tràng.